Bij AZ houden ze de adem in. De storm rond Kees Smit, het nieuwste toptalent uit de Alkmaarse opleiding, is officieel losgebarsten. Waar de club hoopte hem nog jaren binnenboord te houden, lijkt het internationale voetbal inmiddels in de hoogste versnelling om de negentienjarige middenvelder weg te plukken. Vooral Newcastle United gooit alles in de strijd — zóveel zelfs, dat het voor Smit steeds moeilijker wordt om ‘nee’ te zeggen.
Volgens meerdere Engelse bronnen is Newcastle bereid om hem nu al in de winterstop naar de Premier League te halen. En niet zomaar: de club zou Smit een salaris van 5 miljoen pond per jaar willen bieden, plus een tekengeld van 3 miljoen pond. Alles bij elkaar opgeteld praat je over een totaalpakket dat richting de €10 miljoen gaat, alleen maar om de handtekening van een tiener te bemachtigen.
AZ ziet het met lede ogen aan
In Alkmaar weten ze al langer dat Smit ‘anders’ is dan de gemiddelde doorstromer. Hij speelde inmiddels ruim vijftig wedstrijden in het eerste elftal, maakte minuten in Europa en wordt geroemd om zijn balbehandeling, speltempo en overzicht. Niet vreemd dat scouts hem vergelijken met Pedri — een vergelijking die volgens veel Engelse tabloids uitstekend verkoopt.
AZ heeft Smit een contract tot 2028 gegeven, in de hoop rust te creëren. Maar de realiteit is dat dit soort bedragen zó ver van de Nederlandse salarishuishouding staan, dat vasthouden steeds lastiger wordt. Een speler die in Alkmaar misschien acht ton per jaar zou kunnen verdienen, krijgt nu een aanbod dat zes tot zeven keer zo hoog ligt.
En dan te bedenken dat Smit pas negentien is.
Het miljoenenplan van Newcastle
Sinds de overname door de Saoedische investeringsgroep aast Newcastle op de beste jonge talenten van Europa. De nieuwe sportief directeur, Ross Wilson, bouwt aan een strategie waarbij toptalenten vroeg worden binnengehaald, zodat ze binnen drie jaar zijn uitgegroeid tot basisspelers in een elftal dat structureel moet meedoen om Champions League-plaatsen.
Smit past precies in die blauwdruk.
Newcastle ziet hem als het type dat ze in Engeland steeds minder produceren: een middenvelder die slim is, technisch, en zonder angst tussen de linies durft te spelen. Geen powerproduct, maar een spelmaker met voetbalverstand — het soort speler waarvoor clubs inmiddels tientallen miljoenen overhebben.
Een probleem voor AZ: iedereen kijkt mee
En Newcastle is niet de enige. Binnen Europa ruikt de absolute top de kans om een zeldzaam talent relatief goedkoop binnen te halen. Crystal Palace volgt hem sinds het Conference League-duel van vorige week nauwlettend, terwijl Barcelona, Real Madrid, Bayern München en Borussia Dortmund volgens Britse media eveneens lijntjes uit hebben staan.
Dat Barça en Real worden genoemd, maakt het verhaal alleen maar groter. Voor Smit betekent het dat zijn naam op dezelfde lijstjes verschijnt als Europese supertalenten die normaal pas opduiken na een EK of WK.
En voor AZ betekent het vooral dat de marktwaarde stijgt — maar de druk óók.
Kan AZ ‘nee’ blijven zeggen?
Hoewel AZ vasthoudt aan het standpunt dat Smit niet móét worden verkocht, weten ze in Alkmaar dat de realiteit weerbarstiger is. Een bod van rond de 20 miljoen pond (ruim 22 miljoen euro) gonst door de Engelse media, en dat zijn bedragen waarbij Nederlandse clubs traditioneel in de verleiding komen.
Het probleem: zelfs als AZ hem niet wil verkopen, kan het salarisverschil zo groot worden dat het een kwestie van tijd is voordat de speler zelf begint te twijfelen.
Zoals één clubmedewerker het anoniem verwoordde:
“Je kunt iemand niet kwalijk nemen dat hij vijf miljoen per jaar wil verdienen. Dat ligt simpelweg buiten iedere realiteit in Nederland.”
De speler zelf: blijft hij koel of wordt het te veel?
Smit staat bekend als een rustige jongen, iemand die niet snel wordt meegesleept door geld of media. Maar zelfs voor de meest nuchtere Nederlander is een bedrag van 5 miljoen per jaar lastig weg te wuiven. Het tekengeld alleen al — 3 miljoen pond — is meer dan hij in Nederland in meerdere jaren zou verdienen.
Daar komt nog bij dat spelerstussenpersonen deze periode zien als hét moment om die ene grote stap te zetten. Hoe vaak krijg je op je negentiende de kans om een Premier League-contract te tekenen dat je financieel onafhankelijk maakt nog vóór je 21ste?
Het sportieve dilemma
AZ biedt spelminuten, een veilige omgeving, begeleiding en de garantie dat Smit zich nog kan ontwikkelen zonder de druk van een miljoenenpubliek. Newcastle biedt geld, prestige, een enorme uitdaging — maar ook de kans dat je in een systeem terechtkomt waar jonge spelers regelmatig worden geleend, gewisseld of vergeten.
Een tussenstap naar een club als Crystal Palace, dat ook zeer geïnteresseerd is, lijkt sportief misschien logischer. Maar Palace kan simpelweg niet tippen aan het financiële geweld van Newcastle.
De komende weken worden beslissend
Met de winterstop in zicht neemt de druk alleen maar toe. Newcastle wil snel schakelen, terwijl AZ liever wacht tot de zomer — of idealiter nóg langer. Maar zodra clubs met salarissen komen die het tienvoudige zijn van wat Nederlandse clubs kunnen bieden, verschuift de macht langzaam maar zeker van de club naar de speler.
Voor AZ is de vraag: kun je dit soort geld weigeren?
Voor Smit is de vraag: kun je dit soort geld níét aannemen?
Wie beide vragen eerlijk beantwoordt, weet dat een vertrek ineens een reële optie wordt.
