Maandag werd stilgestaan bij de negende sterfdag van Johan Cruijff, een van de meest invloedrijke figuren uit de voetbalgeschiedenis. Cruijff was niet alleen een legende op het veld, maar ook daarbuiten een uitgesproken persoonlijkheid die zijn stempel drukte op het moderne voetbal. In de populaire podcast KieftJansenEgmondGijp kwamen deze week bijzondere herinneringen voorbij. Eén daarvan sprong er echt uit: zijn weinig succesvolle passage in Italië, een land waar men hem liever zag vertrekken dan komen.
Wim Kieft deelt opvallend verhaal uit Cruijffs nadagen als speler
Tijdens het gesprek met René van der Gijp, Michel van Egmond en de andere tafelgenoten, haalde Wim Kieft een opmerkelijke anekdote op uit de zomer van 1981. Cruijff speelde toen mee in de Mundialito, een zomers vriendschappelijk toernooi tussen clubteams dat werd gehouden in Milaan. Volgens de regels mochten deelnemende clubs twee spelers inzetten die geen contract hadden bij hun club. En zo kwam het dat Johan Cruijff, die toen al een punt achter zijn carrière had gezet, ineens het shirt van AC Milan droeg.
Kieft vertelt hoe dat misliep: “Toen was hij zwaar geblesseerd aan zijn lies. Hij kon daar nog heel veel geld ophalen, dus hij is na zijn liesoperatie nog op het veld gaan staan. Hij kon helemaal niet lopen, werd ook helemaal afgemaakt in de pers daar. Ze hadden echt een hekel aan Cruijff in Italië.” De Italiaanse media namen geen blad voor de mond en spaarden de Nederlandse vedette niet. Zijn optreden, dat bedoeld was als korte comeback, werd een pijnlijke vertoning die zijn reputatie in Italië weinig goed deed.
De Italiaanse afkeer werd later alleen maar groter
Van der Gijp reageerde verbaasd op het verhaal en vroeg zich af waarom die afkeer zo diep zat. Kieft legt uit dat het niet alleen met dat toernooi te maken had, maar ook met hoe Cruijff zich later als trainer profileerde. “Later als trainer vonden ze het ook een praatjesmaker, met zijn grote bek. Die Italianen zijn natuurlijk vooral van het verdedigen en winnen met 1-0,” zegt hij. Cruijffs uitgesproken ideeën over aanvallend voetbal botsten met de defensieve, pragmatische benadering waar Italië groot mee werd.
Je herinnert je misschien nog wel de Champions League-finale van 1994. FC Barcelona, onder leiding van Johan Cruijff, stond tegenover AC Milan. De Italianen waren vastbesloten om sportieve revanche te nemen en dat deden ze overtuigend: Barcelona verloor die dag met 4-0. Volgens Kieft hingen de spelers van Milan voorafgaand aan de wedstrijd zelfs krantenartikelen op in de kleedkamer waarin kritiek stond op Cruijff. “Ze waren niet dol op hem,” zegt hij daarover. De finale werd een regelrechte vernedering en bevestigde het wantrouwen dat de Italianen jegens hem koesterden.
Controversieel vanaf het begin
Michel van Egmond haakte in op het beeld van Cruijff als een omstreden figuur. “Hij is al van jonge leeftijd een controversieel figuur,” merkte hij op. Volgens hem was Cruijff niet alleen in Italië een bron van verdeeldheid, maar ook dichter bij huis. “Er zijn nog van die clubblaadjes van Ajax, waarin staat: ‘Johan Cruijff wordt verzocht de bal ook een keer af te spelen, want voetbal is een teamsport’. Je moet de bal ook een keer aan een ander kindje geven.” Het tekent de eigenzinnigheid van Cruijff, die al vanaf zijn jeugd zijn eigen spel speelde.
Die houding leverde hem bewondering én kritiek op. Voor de één was hij een visionair, voor de ander een betweter. Maar zelfs zijn grootste tegenstanders zullen moeten toegeven: Johan Cruijff veranderde het voetbal. Zijn invloed op clubs als Ajax en FC Barcelona is vandaag de dag nog altijd zichtbaar. Zijn visie op het spel, waarin techniek en intelligentie centraal staan, leeft voort in de speelstijl van vele topteams.
De erfenis van een man die altijd anders was
Johan Cruijff liet zich nooit in een keurslijf dwingen. Of hij nu sprak, coachte of speelde, hij deed dat op zijn manier. Die eigenwijsheid was zijn kracht, maar riep ook weerstand op. In Italië was daar geen ontkomen aan. Zijn opvattingen stonden haaks op alles wat daar als voetbalwetten gold. Dat hij zich daar niets van aantrok, bevestigde voor zijn tegenstanders precies waarom ze hem niet mochten. Toch bleef hij trouw aan zijn principes, tot aan het eind van zijn leven.
Jouw herinneringen aan Cruijff zijn misschien anders. Misschien zie je hem vooral als de maestro die het voetbal mooier maakte, als een denker die zijn tijd ver vooruit was. Of als de Amsterdamse straatjongen die de wereld veroverde met een bal aan zijn voet en een scherpe tong in zijn mond. Wat je ook van hem vindt, één ding is zeker: onverschillig liet hij niemand.
Wat is jouw meest memorabele moment van Johan Cruijff? Laat het ons weten in de reacties op Facebook.
